کمتر کسی را میبینید که اسم اختلال دو قطبی به گوش او نرسیده باشد. درعینحال افراد کمی درباره این اختلال روانی اطلاعات جامع و کاربردی دارند. اگر از کسی بپرسید که اختلال دوقطبی چیست، بدون شک به عباراتی چون «مودی بودن»، “افسردگی شیدایی”، «ثبات خلق نداشتن»، «افکار خودکشی داشتن»، «پر انرژی و کم انرژی بودن» و شرایط روانی و الگوهای رفتاری مشابه اشاره میکند. بهطورمعمول کسانی که با این اختلال آشنایی اندکی دارند، از شنیدن نام آن دچار ترس میشوند. بنابراین توصیه میکنیم مطالب زیر را با دقت مطالعه کنید.
بایپولار یا اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی (اختلال دو قطبی به انگلیسی Bipolar) یک اختلال روانی و یکی از انواع اختلالات خلقی است که در گذشته به آن شیدایی افسردگی میگفتند. فردی که به این حالت روانی مبتلا باشد، حالات مختلفی از دورههای شیدایی و فرازهای احساسی (مانیا و هایپومانیا) و دورههای افسردگی و نشیبهای روانی (دپرسیون) را تجربه میکند. بنابراین این بیماری فاز مانیک اختلال دو قطبی و فاز افسردگی دو قطبی دارد.
هنگامیکه شخصیت دوقطبی به علائم افسردگی دچار میشود، احساس ناراحتی و ناامیدی پیدا میکند. معمولا در این اپیزود، فرد نسبت به فعالیتهای روتین روزمره اشتیاقی ندارد. او برای انجام فعالیتهای جدید هم تمایلی نشان نمیدهد. هنگامیکه مود و حالت روانی فرد به مانیا یا همان شیدایی تغییر میکند (و یاهایپومانیا که حالت خفیفتر مانیا است)، رفتارهایی پرانرژی از خود نشانمیدهد. همچنین نسبت به بیشتر مسائل اطراف خود، اشتیاق بیاندازه و غیرعادی نشانمیدهد.
البته میتوان با یک برنامه درمانی مناسب و کاربردی، نشانهها و علائم این اختلال را تخفیف داد و در ادامه بحرانهای تغییر حالات روانی را مدیریت کرد. در بیشتر موارد مبتلایان نسبت به درمان دارویی و سایکوتراپی به خوبی پاسخ میدهند و کیفیت زندگی آنها به طور چشمگیری افزایش مییابد. این بیماری از انواع بیماری های روانی است و از آنجایی که درمان آن بهتنهایی سخت است،
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی چیست؟
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و انواع اختلال دو قطبی این است که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تمایل به تجربه شیدایی و افسردگی دارند، در حالی که افراد مبتلا به BPD درد عاطفی شدید و احساس پوچی، ناامیدی، خشم، ناامیدی و تنهایی را تجربه میکنند.
علائم دوقطبی بودن چیست؟ (اختلال دو قطبی چه علائمی دارد)
همانطور که میدانید هر بیماری و یا اختلال روانی علائم و نشانههای مختص به خود را دارد. برخی از نشانه های اختلال دو قطبی، جزو شکایات خود بیمار هستند. از طرفی برخی علایم اختلال دو قطبی هم توجه متخصص و یا اطرافیان بیمار را به خود جلب میکنند. در ادامه به نشانههای دوقطبی در حالتهای مختلف روانی میپردازیم:
علائم فاز مانیک اختلال دو قطبی چیست؟
فاز مانیک اختلال دو قطبی (مانیا یا شیدایی) و هیپومانیا یا نیمه شیدایی دو فاز متفاوت با علائم نسبتا مشابه هستند. مانیا یا شیدایی نسبت به هیپومانیا حالت شدیدتری است و دارای علائم برجستهتری است. علائم اختلال افسردگی شیدایی سبب ایجاد مسائل و مشکلات جدی در زمینه کاری، تحصیلی، احساسی و روابط فرد میشود. مانیا میتواند سبب سوق دادن فرد به سمت روانپریشی شود و روانشناس را مجبور به بستری کردن بیمار در بیمارستان کند. بیماران در هر دو فاز مانیک اختلال دو قطبی و هیپومانیا حداقل ۳ مورد از علائم ذکر شده را دارند.
به شکل غیرقابل کنترلی شاد، پرانرژی و هیجانزده هستند.
فعالیت، انرژی و اضطراب آنها به شکل قابل توجهی افزایش مییابد.
دچار حالتی به نام یوفوریا میشوند که عبارت است از اعتماد به نفس بیشازحد و احساس خوبی داشتن.
احساس نیاز به خواب نمیکنند و دچار کمخوابی میشوند.
به طرز عجیبی پرحرف میشوند.
افکار مغشوش و پراکنده بسیاری دارند و ایدههای بسیاری در سر آنها میگذرد.
نمیتوانند به خوبی تمرکز کنند و دچار حواسپرتی میشوند.
نمیتوانند به خوبی و عاقلانه تصمیمگیری کنند. بهعنوان مثال، سرمایهگذاریهای اشتباه و نادرست میکنند و یا ولخرجیهای بیدلیل انجام میدهند. همچنین تصمیمات پرخطر در حیطه ارتباطات جنسی خود میگیرند.